CABARAN DALAM DIALOG ANTARA AGAMA

Terdapat dua cabaran utama dalam dialog agama yang perlu dihadapi dan tidak boleh diketepikan begitu sahaja. Cabaran pertama ialah penganjuran faham pluralisme agama[1] yang cuba diterapkan dalam dialog dengan menafikan pengikraran satu kebenaran yang mutlak dan esa.[2] Konsep pluralisme yang menekankan sifat memahami perbezaan dan persamaan untuk mencapai kerukunan hidup serta pemfokusan kepada keadaan interaksi yang tinggi merupakan konsep yang baik untuk dipraktikkan dalam sesuatu dialog.[3] Namun pluralisme yang ditolak ialah pluralisme yang cuba meletakkan kebenaran sebagai milik bersama semua agama. Ia bukan merupakan pendekatan eksklusif yang boleh membantutkan usaha dialog kerana selagi konsep tasamuh dan penekanan kepada pencapaian kerukunan hidup dijadikan matlamat maka konsep yang kedua tersebut tidak diperlukan. Bahkan penerapan konsep yang kedua ini boleh menimbulkan lebih banyak masalah dan konflik berbanding toleransi yang dicari.

Cabaran kedua yang perlu dielakkan dan dihadapi dengan bijaksana ialah kecenderungan untuk menafi dan membuang kemutlakan agama (deabsolutization of truth).[4] Ia merupakan kesinambungan dengan konsep pluralisme yang menekankan penyamarataan dan pengiktirafan kesaksamaan dalam setiap agama. Hal ini tidak diperlukan kerana apa yang perlu diutamakan terlebih dahulu adalah sikap positif terhadap keanekaan bangsa dan agama, mesra budaya serta menolak extrimism, chauvinism dan fanaticism.[5]

Hal ini perlu diberi perhatian oleh setiap agama yang inginkan persefahaman dan pemupukan semangat toleransi melalui dialog. Ia mungkin bercampur-campur dan boleh dipanggil sebagai etika, pendekatan, bentuk dan praktik dialog. Dialog dilihat cara terbaik yang boleh dilaksanakan oleh umat manusia kerana ia lebih jelas, mudah dan berkesan kerana membabitkan interaksi secara langsung dengan setiap agama. Ewert Cousins menyatakan bahawa kesedaran kemanusiaan semakin meningkat di era globalisasi ini.[6] Hal ini memerlukan persefahaman bersifat global bagi melengkap kesedaran sejagat yang berlaku sekarang. Oleh itu beliau mengatakan dialog di peringkat global pada masa sekarang adalah satu keperluan bukannya keharusan.[7] Oleh sebab itu juga Leonard Swidler menegaskan bahawa dialog ialah keseluruhan cara berfikir bentuk baru dalam sejarah kemanusiaan. (a whole new way of thinking in human history).[8] Tambah beliau lagi secara kesimpulannya manusia perlu berhadapan dengan dua pilihan besar iaitu dialog atau mati![9]